Historia 56 kompanii specjalnej
Fundacja Promocji Bezpieczeństwa w ramach podtrzymywania i upowszechniania tradycji narodowej oraz rozwoju świadomości narodowej podjęła przy współpracy z Fundacją Sprzymierzeni z GROMdziałania mające na celu upamiętnienie historii 56 kompanii specjalnej.
W 1994 roku w ramach „restrukturyzacji” ówczesnych wojskowych jednostek specjalnych 56 kompania specjalna została rozformowana. W ubiegłym roku z okazji 20 lecia tego wydarzenia w Szczecinie została odsłonięta tablica pamiątkowa 56 kompanii specjalnej. W magazynie SPECIAL OPS NR 6/2014 ukazał się artykuł pt.„Smutna rocznica”.
W 1961 roku, podczas ćwiczeń majowych o kryptonimie „Pomorze”, dokonano pierwszej, zakończonej sukcesem próby wprowadzenia do działań armijnych jednostek rozpoznawczych. Efektem przygotowań, kolejnych prób i eksperymentów było utworzenie w Wojsku Polskim formacji działań specjalnych, a mówiąc precyzyjnie, jednostek dywersji i rozpoznania dalekiego zasięgu, głęboko utajnionych kompanii specjalnych. W rozwijanym na wypadek „W” do szczebla armii Pomorskim Okręgu Wojskowym sformowano 56 Kompanię Specjalną w Bydgoszczy na bazie 1 Samodzielnego Batalionu Szturmowego z Dziwnowa.
Jednostka od początku była całkowicie utajniona. Przeznaczeniem kompanii było prowadzenie głębokiego rozpoznania – do 300 km w głąb ugrupowania potencjalnego przeciwnika, a także działań dywersyjnych i sabotażowych. Specyfika jednostki wymagała zaawansowanego procesu szkolenia w wielu specjalnościach: desantowaniu spadochronowym, taktyce specjalnej, łączności opartej na szybkiej telegrafii, działaniach saperskich i minerskich, szybkim i precyzyjnym strzelaniu z różnych typów broni, walce w kontakcie bezpośrednim. Wszechstronne szkolenie fizyczne postawione było na niemal wyczynowym poziomie, żołnierze bowiem nie tylko maszerowali setki kilometrów, ale i uczyli się walki. Ponadto uprawiali takie dyscypliny, jak wspinaczka wysokogórska i narciarstwo. Szczególnie wysokie wymagania stawiano przed plutonem nurków bojowych, którzy tę specjalność jakby dokładali do wszystkich innych umiejętności. Oczekiwano od nich „organizowania i prowadzenia działań specjalnych w warunkach długotrwałego przebywania w ugrupowaniu nieprzyjaciela, przy silnym i aktywnym przeciwdziałaniu jego wojsk”. U żołnierzy i ich dowódców wyrabiano umiejętność szybkiego, operatywnego myślenia, identyfikowania i właściwej oceny zdobytych danych, szybkiego i bezbłędnego przekazywania meldunków do zespołu dowodzenia przy pomocy urządzeń szybkiej telegrafii. Wielką sztuką było szybkie i skryte poruszanie się w terenie, prowadzenie obserwacji, niszczenie sprzętu bojowego pojedynczo i w składzie podgrupy czy grupy.
Żołnierze oddziaływać mieli na obiekty silnie chronione, zabezpieczone zaporami inżynieryjnymi i sygnalizacyjnymi, niszczyć wyrzutnie rakietowe, samoloty, urządzenia elektroniczne, stanowiska dowodzenia i węzły łączności. Do nich należało znalezienie newralgicznych punktów, obliczanie niezbędnej ilości materiałów wybuchowych, wykonywanie przejść w zaporach, obezwładnianie i eliminacja ochrony. Do zbioru sztuk należał zorganizowany odwrót, maskowanie i zacieranie śladów, a na zakończenie złożenie meldunku o wykonaniu zadania. Obowiązywała ich perfekcyjna znajomość organizacji, wyposażenia i uzbrojenia armii przeciwnika na kierunku operacyjnym północno-nadmorskim i jutlandzkim: NRF, Dania, Belgia, Holandia. Oddział II Sztabu POW zalecał prowadzenie całego szkolenia „wyłącznie metodą musztry bojowej”.
Struktura 56 Kompanii Specjalnej do 1990 roku była zbliżona do radzieckich struktur Specnazu. Jednostka w 1981 roku zostaje przeniesiona do Szczecina, a od 1988 roku zmienia się profil działania na bardziej agenturalny.
Grupy Specjalne zaczynają działać na dużych obszarach zurbanizowanych zgodnie z nowymi trendami prowadzenia działań specjalnych.
Jednostka aktywnie współpracuje z jednostką dywersyjną MW Formoza, a w momencie tworzenia formacji GROM trzon założycielski wywodzi się z 56 KS.
Jednostka JW. 1379 bo taki jest numer ewidencyjny 56 KS ochrania wizyty papieża w Polsce /Akcja Zorza/, a także wspomaga ochronę w Warszawie wraz z Jednostką Grom.
Uczestniczy w wielu prestiżowych zadaniach m.in. osławione Kaskady czy akcje agenturalne Ośmiornice.
W roku 1994 56 Kompania Specjalna podobnie jak bliźniacza 62 KS zostają rozwiązane.”
Po 56 KS pozostała jedynie tablica pamiątkowa w Szczecinie i System Combat 56 stworzony przez jej szkoleniowca kapitana Arkadiusza Kupsa – system walki kontaktowej przeznaczony dla formacji specjalnych. Informacje na temat Systemu Combat 56 dostępne są pod adresem: http://www.combat56.pl/
Materiały o 56 kompanii specjalnej wielokrotnie były emitowane w telewizji (ale nie dysponujemy niestety nimi) a aktualnie dostępne są też na You Tube:
Osoby dysponujące materiałami o 56 kompanii specjalnej oraz jej byłych żołnierzy zainteresowanych współpracą z naszą fundacją na rzecz upamiętniania historii 56 kompani specjalnej zapraszamy do kontaktu.
O historii wojsk specjalnych w latach 1967 – 1993 więcej przeczytać można w archiwum Dowództwa Komponentu Wojsk Specjalnych pod adresem: https://archiwum-dkws.wp.mil.pl/pl/22.html.