Bezzałogowe statki powietrzne, powszechnie znane jako drony, w ciągu ostatniej dekady stały się jednym z najważniejszych narzędzi wpływających na bezpieczeństwo – zarówno w sferze cywilnej, jak i wojskowej. Ich dostępność, mobilność i możliwości techniczne sprawiają, że mają one ogromny potencjał, ale także rodzą nowe zagrożenia, z którymi muszą mierzyć się instytucje publiczne i użytkownicy prywatni.
Drony w sferze cywilnej
W życiu codziennym drony coraz częściej wspierają bezpieczeństwo publiczne i działania ratownicze.
Służą m.in. do:
- poszukiwania osób zaginionych w trudno dostępnych terenach,
- monitorowania stanu infrastruktury technicznej (mostów, linii energetycznych, dróg),
- wczesnego wykrywania pożarów lasów i zagrożeń ekologicznych,
- prowadzenia inspekcji dachów i obiektów do wysokości 120 m bez ryzyka dla ludzi,
- dokumentacji zdarzeń drogowych i katastrof budowlanych.
Drony klasy C0–C2, wykorzystywane w kategoriach otwartych (A1–A3), pozwalają operatorom realizować wiele z tych zadań w sposób bezpieczny, bez wchodzenia w przestrzeń lotniczą o podwyższonym ryzyku. W połączeniu z odpowiednimi przepisami (Rozporządzenie UE 2019/947 i 2019/945) technologia ta stała się ważnym elementem systemów reagowania kryzysowego i działań profilaktycznych w gminach czy służbach mundurowych.
Zastosowania wojskowe i obronne
W sferze wojskowej drony odgrywają kluczową rolę w rozpoznaniu, obserwacji i precyzyjnym wsparciu działań operacyjnych.
Ich główne zalety to:
- możliwość prowadzenia zwiadu w czasie rzeczywistym bez narażania życia żołnierzy,
- zdolność do działania w warunkach ograniczonej widoczności i na dużych dystansach,
- niski koszt w porównaniu z klasycznym lotnictwem,
- elastyczność użycia – od mikro-dronów taktycznych po zaawansowane platformy strategiczne.
Z drugiej strony, masowa dostępność dronów cywilnych stwarza nowe wyzwania obronne. Coraz częściej obserwuje się wykorzystywanie tanich dronów komercyjnych w działaniach hybrydowych, sabotażowych czy rozpoznawczych. Dlatego w wielu krajach rozwijane są systemy anty-UAS (Counter-UAV) – zdolne do wykrywania, przechwytywania lub neutralizacji dronów zagrażających bezpieczeństwu publicznemu.
Aspekt prawny i edukacyjny
Bezpieczeństwo użytkowania dronów zależy w dużej mierze od świadomości i odpowiedzialności operatorów.
W Polsce nadzór nad tym obszarem sprawuje Urząd Lotnictwa Cywilnego (ULC), który prowadzi rejestr operatorów i wydaje kwalifikacje pilota UAS. Każdy lot dronem powinien odbywać się z poszanowaniem prawa lotniczego, prywatności i ochrony danych osobowych.
Fundacja Promocji Bezpieczeństwa angażuje się w upowszechnianie wiedzy o bezpiecznym korzystaniu z dronów, przygotowujemy się do organizacji szkoleń oraz pokazów. Promujemy podejście, w którym technologia wspiera człowieka – nie stanowi dla niego zagrożenia.
Wnioski
Drony to symbol współczesnej transformacji bezpieczeństwa. Mogą być narzędziem ochrony życia, nadzoru infrastruktury, reagowania kryzysowego, ale także – przy niewłaściwym użyciu – źródłem zagrożeń.
Kluczem pozostaje edukacja, odpowiedzialność operatorów oraz rozwój przepisów i technologii, które zapewnią równowagę między innowacją a bezpieczeństwem.
📌 Fundacja Promocji Bezpieczeństwa
Działa na rzecz popularyzacji wiedzy o ochronie danych, bezpieczeństwie publicznym i cyfrowym, a także odpowiedzialnym wykorzystaniu nowych technologii – w tym dronów.
